ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ
Διαταραχή Αισθητηριακής Επεξεργασίας
Η Διαταραχή Αισθητηριακής Επεξεργασίας υφίσταται όταν η πολυαισθητηριακή ολοκλήρωση (καταγραφή, σύγκριση και οργάνωση αισθητηριακών ερεθισμάτων) δεν λειτουργεί επαρκώς προκειμένου να παρέχει κατάλληλες αποκρίσεις στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση αποτελεί φυσιολογική διαδικασία, βασική και κορυφαία ανθρώπινη λειτουργία της οργάνωσης του αισθητηριακού ερεθίσματος ώστε να μπορέσει να χρησιμοποιηθεί λειτουργικά. Οι αισθήσεις παρέχουν πληροφορίες από διάφορες διαδικασίες και όργανα όπως όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση, ιδιοδεκτικότητα, ενδοδεκτικότητα και αιθουσαίο σύστημα. Η Διαταραχή της Αισθητηριακής Επεξεργασίας χαρακτηρίζεται από σημαντικά προβλήματα στην οργάνωση της αίσθησης που προέρχονται από το σώμα και το περιβάλλον και εκδηλώνεται με δυσκολίες στην εκτέλεση σε έναν η περισσότερους από τους βασικούς τομείς της ζωής όπως την παραγωγικότητα, την ψυχαγωγία, το παιχνίδι ή τις δραστηριότητες καθημερινής ζωής. Διαφορετικοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν ένα ευρύ φάσμα δυσκολιών. Παρακάτω παρατίθενται πιθανά σχετικά ελλείμματα ανά ηλικιακή ομάδα:
- Προβλήματα σίτισης
- Άρνηση αγγιγμάτων και αγκαλιάς
- Προβλήματα ύπνου
- Ευερέθιστα με το ντύσιμο
- Ελάχιστο παιχνίδι, ειδικά απαιτητικών δεξιοτήτων
- Δυσκολία μετατόπισης προσοχής από ένα αντικείμενο ή δραστηριότητα στο άλλο
- Ανοχή στον πόνο
- Κακήισορροπία
- Ελάχιστη ή καθόλου ομιλία
- Ζωηρότητα ή/και υπερκινητικότητα
- Καθυστέρηση αναπτυξιακών κινητικών οροσήμων
Βρέφη και νήπια
Παιδιά προσχολικής ηλικίας
- Δυσκολία εκπαίδευσης τουαλέτας.
- Υπερβολική αντίδραση σε υφές, θόρυβο και μυρωδιές.
- Δυσκολία αναγνώρισης αγγιγμάτων (κυρίως δυνατών)
- Μαθησιακές δυσκολίες
- Αδεξιότητα
- Συνεχής κινητικότητα
- Αναζήτηση χώρου άλλων και αγγίγματος περιβάλλοντος χώρου
- Δυσκολία σε φιλίες(υπερβολική επιθετικότητα ή παθητικότητα)
- Ξαφνικές αλλαγές διάθεσης και απροσδόκητα ξεσπάσματα
- Δυσκατάληπτη ομιλία
- Δυσκολία κατανόησης προφορικών οδηγιών
- Υπερβολική αντίδραση σε υφές, θόρυβο και μυρωδιές.
- Εύκολη διάσπαση και νευρικότητα στην τάξη
- Εύκολος ενθουσιασμός στην παιδική χαρά, στο διάλειμμα και την τάξη.
- Καθυστέρηση και αποφυγή εργασιών στο σπίτι
- Κινητική αδεξιότητα
- Δυσκολία εκμάθησης νέων δραστηριοτήτων
- Υπερκινητικότητα ή προτίμηση καθιστικών δραστηριοτήτων
- Δυσκολία σε φιλίες
- Προσκόλληση σε συγκεκριμένες δραστηριότητες
- Δυσκολία ανάγνωσης
- Δυσκολία στην ομιλία/ευχέρεια λόγου και δισταγμοί
Παιδιά σχολικής ηλικίας
Ενήλικες
Τα προβλήματα αισθητηριακής επεξεργασίας που μπορεί να προκύψουν είναι συνέπεια εγκεφαλικής βλάβης. Μια εγκεφαλική βλάβη μπορεί να επηρεάσει άμεσα τον Κεντρικό Νευρικό Σύστημα και κατά συνέπεια και την αισθητηριακή λειτουργία εφόσον οι πληροφορίες που παίρνουμε από το περιβάλλον οδηγούνται στους αισθητηριακούς υποδοχείς. Μπορεί να παρουσιαστούν βλάβες στο οπτικό και στο απτικό σύστημα με την πιθανότητα το άτομο να μην αντιδρά σε κάποιο ερέθισμα που λαμβάνει ή να υπεραντιδρά σε αυτό. Επίσης εξ αυτού μπορεί να προκύψει ορθοστατική διαταραχή, δηλαδή δυσκολία σταθεροποίησης του σώματος κατά την κίνηση ή την ανάπαυση όπου δεν μπορεί να διατηρηθεί μια σωστή στάση σώματος. Τέλος, προκύπτουν κινητικά προβλήματα, όπως η κινητική δυσπραξία (δυσκολία στον σχεδιασμό της κίνησης). Η δυσκολία αυτή προκύπτει από δυσκολία στην επεξεργασία της πληροφορίας που δέχονται από τα συστήματα της αισθητηριακής λειτουργίας (απτικό, αιθουσαίο ή ιδιοδεκτικό σύστημα).